کارگر کیست؟
براساس ماده ۲ قانون کار، کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حقالسعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار میکند.
کارفرما کیست؟
طبق ماده ۳ قانون کار، کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حقالسعی کار میکند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهدهدار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب میشوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده میگیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
کارگاه چه مکانی است؟
مطابق با ماده ۴ قانون کار، کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن جا کار میکند، از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی و امثال آنها. کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه هستند، از قبیل نمازخانه، ناهارخوری، تعاونیها، شیرخوارگاه، مهدکودک، درمانگاه، حمام، آموزشگاه حرفهای، قرائتخانه، کلاسهای سوادآموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران، ورزشگاه و وسایل ایاب و ذهاب و نظایر آنها جزء کارگاه میباشند.
مراحل رسیدگی به طرح دعوی در اداره کار
مراحل رسیدگی به طرح دعوی در اداره کار به دو بخش شکایت بدوی و رسیدگی در هیات تشخیص و تجدید نظر و رسیدگی در هیات حل اختلاف تقسیم میشود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
الف: شکایت بدوی و رسیدگی در هیات تشخیص
در مراجع حل اختلاف اداره کار کارگران میتوانند در خصوص مقررات قانون کار از کارفرما شکایت نمایند. برای طرح دعوی در اداره کار باید مراحل زیر طی شود:
۱. مراجعه به اداره کار محل (و یا استفاده از سامانه اینترنتی) و طرح دعوی در فرم دادخواست مخصوص اداره کار
۲. تکمیل فرم شکایت اداره کار و ارائه به اداره کار همراه با مدارک لازم ثبت شکایت مدارک لازم برای شکایت در اداره کار:
- کپی شناسنامه از صفحه اول و دوم و اصل شناسنامه
- کپی کارت ملی و اصل آن
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه (در صورت وجود)
- فرم تکمیل شده دادخواست بدوی
۳. پس از ثبت شکایت وقت رسیدگی جلسه اول تعیین شده و به طرفین ابلاغ میشود.
۴. رسیدگی در جلسه اول اگر منجر به رای شد که رای صادر می شود و در صورت عدم امکان صدور رای رسیدگی در هیات تشخیص تجدید جلسه شده و در جلسه دوم رسیدگی ادامه یافته و رای صادر میشود.
۵. رای صادر شده از هیات تشخیص پس از ابلاغ به هریک از طرفین تا مدت ۱۵ روز قابل اعتراض است.
ب: تجدید نظر و رسیدگی در هیات حل اختلاف
۱. چنانچه هر یک از طرفین به رای هیات تشخیص اعتراض داشته باشند باید با تکمیل فرم دادخواست تجدید نظر خواهی در مهلت ۱۵ روزه اعتراض خود را در اداره کار ثبت کنند.
۲. پس از اتمام مهلت ۱۵ روزه هر یک طرفین وقت جلسه رسیدگی تعیین شده و دعوتنامه به هر یک از طرفین ابلاغ میشود.
۳. در جلسه رسیدگی اول به پرونده رسیدگی و در صورت امکان رای صادر میشود.
۴. چنانچه جلسه اول رسیدگی منجر به رای نشود تجدید جلسه شده و از طرفین برای حضور در جلسه دوم دعوت به عمل میآید.
۵. در نهایت هیات حل اختلاف رای صادر کرده و رای صادره قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.
مهلت ثبت اعتراض به رای هیات تشخیص اداره کار
مهلت اعتراض به رای هیات تشخیص اداره کار ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ است؛ زیرا طبق ماده ۱۵۹ قانون کار، رای هیئتهای تشخیص حل اختلاف بعد از گذشت ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ، به صورت قطعی و لازمالاجرا در میآید. منظور از این مدت زمان آن است که رای به هر کدام از طرفین ابلاغ شده باشد. از آن تاریخ، فرد ۱۵ روز برای اعتراض به حکم قطعی اداره کار و ثبت اعتراض به حکم اداره کار فرصت خواهد داشت.
نکته مهم
توجه به این نکته ضروری است که روز ابلاغ رای و روز شانزدهم جزء زمان مهلت اعتراض به رای صادره محسوب نمیشوند؛ یعنی، شروع محاسبه مهلت ۱۵ روزه از فردای تاریخ ابلاغ آغاز خواهد شد و تا روز شانزدهم فرصت ثبت اعتراض وجود خواهد داشت. در صورتی که آخرین روز مهلت تعیین شده با تعطیل رسمی مصادف شود، فرد معترض میتواند در اولین روز کاری بعد از آن نسبت به ثبت اعتراض اقدام کند.
مهلت اعتراض به رای اداره کار در دیوان عدالت اداری
بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲، مهلت اعتراض به رای صادر شده از هیات حل اختلاف اداره کار در دیوان عدالت اداری، از تاریخی که برای ابلاغ هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما، ثبت شده، مدت ۹۰ روز خواهد بود. این بازه زمانی برای افراد مقیم خارج از کشور حدود ۱۸۰ روز است. در صورتی که کارگر یا کارفرما نسبت به رای دیوان اعتراض داشته باشند، باید آن را در قالب یک دادخواست رسمی ارائه دهند.
موارد طرح دعوی در اداره کار چیست؟
سوالی که برای بسیاری از افراد ایجاد میشود این است که طرح دعوی در اداره کار در چه مواردی امکانپذیر است؟ بر اساس قانون کار موارد بسیاری وجود دارد که کارگر میتواند از کارفرما شکایت کند. در واقع در هر موردی که کارفرما حقوق به رسمیت شناخته شده برای کارگر را نقض کند و قوانین و مقررات حقوق کار را رعایت نکند، کارگر میتواند با ارائه شکایت به اداره کار موضوع را پیگیری کرده و حق و حقوق خود را در قالب طرح دعوی در اداره کار پس بگیرد. برخی از مهمترین مواردی که بر اساس آنها امکان شکایت به اداره کار از سوی کارگر و علیه کارفرما وجود دارد شامل موارد زیر میشود:
- عدم انعقاد قرارداد کار مشخص با کارگر
- بیمه نکردن کارگر بر اساس مقررات قانون کار و تامین اجتماعی
- عدم پرداخت حقوق و مزایای قانونی کارگر و یا پرداخت آن به میزان کمتر از حداقل قانونی که هر سال تعیین میشود
- مطالبه کار بیش از حد قانونی و یا عدم پرداخت حقوق قانونی به ازای اضافه کار
- اخراج غیر موجه کارگر و… .
مراحل شکایت در مورد اختلافات کارگر و کارفرما به صورت خلاصه
- از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز و یا نمایندگان آنها در شورای اسلامی کار و در صورتی که شورای اسلامی کار در واحدی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی و کارگران و کارفرما.
- در صورت عدم سازش، طرح شکایت در هیات تشخیص اداره کار با تقدیم دادخواست.
- اعتراض به رای هیات تشخیص اداره کار ظرف مدت ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ رای در هیات حل اختلاف اداره کار با تقدیم دادخواست.
- اعتراض به رای هیات حل اختلاف اداره کار ظرف مدت ۹۰ روز برای افراد مقیم ایران یا ۱۸۰ روز برای افراد مقیم خارج از کشور در دیوان عدالت اداری با تقدیم دادخواست.
جمع بندی
شورای حل اختلاف کار، هیات تشخیص و هیات حل اختلافات بین کارگر و کارفرما متشکل از نمایندههای طرفین بوده و به درخواستهای رسیده ناشی از اختلافات بین کارفرما و کارگر یا کارآموز رسیدگی میکنند. این هیئتها با توجه به شرایط پرونده، رای را به نفع یکی از طرفین صادر میکنند. طرف مقابل میتواند در مهلت تعیین شده نسبت به رای صادره اعتراض کرده و درخواست تجدید نظر دهد. در غیر این صورت، رای تایید شده و قابل اجرا خواهد بود.
نحوه ثبت دادخواست شکایت از کارفرما در سایت اداره کار
گام اول: ابتدا به سامانه جامع روابط کار وارد شوید. پس از ورود مانند تصویر زیر در داشبورد بر روی “پنجره واحد خدمات” کلیک کنید:
سپس بر روی دکمه نمایش در کادر «پنجره خدمات» کلیک کنید.
گام دوم: پس از کلیک بر روی ثبت دادخواست بدوی ابتدا صفحه ای تحت عنوان ویرایش پروفایل باز می شود. در این صفحه اطلاعات هویتی و تکمیلی و همچنین اطلاعات تماس و نشانی شما که قبلا در سامانه احراز هویت به ثبت رسیده است نمایش داده می شود.
در این صفحه می توانید نسبت به بروزرسانی حساب کاربری جهت ثبت دادخواست اقدام کنید. در صورتی که اطلاعات حساب کاربری شما نظیر وضعیت تاهل، تعداد فرزند، وضعیت جسمانی و اطلاعات تماس و نشانی نیاز به ویرایش دارد، در این فرم آنها را ویرایش کنید.
در صورتی که اطلاع فرم مورد تایید شما است، برای ادامه مراحل و تکمیل فرم دادخواست، ابتدا تیک «مورد تایید است، ثبت دادخواست» را بزنید و بر روی دکمه «ارسال» در پایین صفحه کلیک کنید.
در صورت ارسال موفق فرم ویرایش اطلاعات حساب کاربری این پیام نمایش داده می شود:
«حساب کاربری شما به روز شد. برای ثبت دادخواست بدوی از قسمت تمام ورودی ها، ثبت دادخواست بدوی را انتخاب نمایید.»
گام سوم: پس از ورود به صفحه دادخواست، اطلاعات هویتی، اطلاعات تماس و نشانی خود که در مرحله پیش تایید نموده اید را مجددا مشاهده می کنید. پس از مشاهده حساب کاربری خود اطلاعات نماینده خواهان (شاکی) را مشاهده می کنید. در صورتی که برای پیگیری دادخواست خود وکیل یا نماینده دارید، در این قسمت گزینه «بلی» را انتخاب کرده و سپس در کادر باز شده اطلاعات نماینده خود را وارد کنید. همچنین می توانید با انتخاب گزینه های حق تجدید نظر خواهی و حق اجرای احکام این اختیارات را به وکیل یا نماینده خود بدهید.
توجه داشته باشید که نماینده مورد نظر ابتدا می بایست در سامانه جامع روابط کار ثبت نام و احراز هویت انجام داده باشد. در غیر اینصورت هنگام ثبت کد ملی وی در سامانه با خطای « دارنده کد ملی وارد شده، به عضویت سامانه جامع روابط کار در نیامده» مواجه می شوید.
اگر در این مرحله نماینده یا وکیل نداشته باشید میتوانید بعدا و تا اتمام رسیدگی به پرونده شما، نسبت به انتخاب و معرفی نماینده اقدام نمایید. ضمن اینکه چنانچه نماینده داشته باشید نیز میتوانید در تمامی مراحل بعد نسبت به عزل یا تغییر نماینده خود اقدام کنید.
سپس باید به سوال “آیا دادخواست را شخصا تکمیل می کنید”پاسخ دهید در صورتی که گزینه “بله” را انتخاب نمایید ادامه فرم برای شما باز می شود ودر صورتی که گزینه “خیر نماینده تکمیل می کند ” را انتخاب نمایید،نماینده شما باید در کارتابل خود اقدام به پر کردن دادخواست شما نماید.
گام چهارم: در این قسمت باید اطلاعات کارگر به عنوان شاکی وارد شود. توجه داشته باشید برای شکایت از کارفرما در قسمت «نوع کاربری خواهان (شاکی)» حتما گزینه «کارگر» تیک خورده باشد.
چنانچه خود “شخصا” شاکی نبوده و نسبت قیم یا ولی خواهان را دارید گزینه مربوطه را انتخاب نمایید. در این حالت باید اطلاعات مولی علیه/تحت قیومت از جمله نام و نام خانوادگی و کد ملی را وارد نموده و برگه قیمومیت و تمام صفحات شناسنامه ولی و کل صفحات شناسنامه مولی علیه/تحت قیمومیت را در قسمت های مربوطه آپلود نمایید.
چنانچه خواهان وارث قانونی باشد باید گزینه مربوط را انتخاب نموده و اطلاعات متوفی از جمله نام و نام خانوادگی و کد ملی متوفی را وارد نموده و مدارک و مستندات مربوط از جمله برگه انحصار وراثت، گواهی فوت و مدارک شناسایی متوفی را در قسمت مربوطه آپلود نمایید.در صورتی که به عنوان وکیل وراث انتخاب شده اید برگه وکالت از وراث را نیز در قسمت مربوطه آپلود نمایید.
مشخصات شغلی کارگر اعم از عنوان شغلی، نوع قرارداد از نظر دائم یا موقت بودن ، میزان سابقه کار در کارگاه مورد شکایت (به ماه و روز) ، میزان مزد (ریال)، میزان مزد دریافتی (ریال)، سابقه کار نزد آخرین کارفرما مخصوص کارگران پیمانکاری (به ماه و روز) و نحوه دریافت مزد را وارد نمایید. اگر در کارگاه مورد شکایت خود بیمه بوده اید، باید گزینه بله را انتخاب نموده و شماره بیمه را وارد نمایید. همچنین برای ثبت شکایت از کارفرما بابت رد نکردن بیمه، در پاسخ به سوال «آیا در کارگاه مورد شکایت بیمه شده اید؟» گزینه خیر را انتخاب کنید.
در قسمت نشانی محل کار باید نشانی دقیق آخرین محل کاری که از آن شکایت دارید را وارد نمایید. در این قسمت به نکات زیر توجه نمایید:
- مشخصات پستي محل كار خواهان و اقامت خوانده (کارفرما) با ذكر ( خیابان / کوچه / پلاک / واحد) باید ثبت گردد.
- ارجاع پرونده به اداره کار مربوطه بر اساس منطقه شهرداری می باشد. بنابراین می بایست در انتخاب منطقه شهرداری دقت نمایید .
- آدرس ثبت شده محل کار، می بایست با منطقه شهرداری مطابقت داشته باشد. در غیر اینصورت دادخواست شما برگشت می خورد و لازم است با توجه به آدرس ثبت شده از محل كار به اصلاح منطقه شهرداري اقدام نماييد.
- چنانچه پلاک نشانی محل کار دارای ممیز می باشد مثلا ۲/۱۲، باید بجای ممیز از خط تیره یا نقطه استفاده نمایید.
در صورتی که هر یک از این موارد مطرح شده رعایت نشود، دادخواست شما به علت عدم تایید برگشت می خورد.
گام پنجم: اطلاعات کارفرما خود را در کادر بعد وارد کنید. این اطلاعات شامل: نام و نام خانوادگی کارفرما یا مدیر عامل یا مدیر تصفیه ، نام کارگاه یا شرکت، شماره تلفن ثابت دفتر مرکزی یا کارگاه (به همراه درج کد) می باشد.
اگر کارفرمای شما در یک کارگاه بیش از یک شخص (کارفرمای حقیقی) است، گزینه «افزودن خوانده» را انتخاب کرده و مشخصات آن شخص را نیز وارد کنید.
گام ششم: در شرح دادخواست شکایت از کارفرما باید نکات زیر را رعایت کنید:
- خواسته شفاف اعلام شود.
- خواسته میبایست معلوم باشد.
- خواسته میبایست به دعوای طرح شده مرتبط باشد.
- اگر چند خواسته دارید، لازم است هر یک از خواسته ها به صورت شفاف در بند های جداگانه مطرح شوند.
گام هفتم: بعد از اینکه خواسته و شرح خواسته را درج نمودید، چنانچه در خصوص شکایت خود مدارک و مستنداتی دارید در قسمت مربوطه آپلود نمایید. امکان بارگذاری مدارک و مستندات مرتبط با شکایت هم در مرحله ثبت دادخواست امکان پذیر می باشد و هم بعد از ثبت دادخواست و تا پیش از جلسه رسیدگی اداره کار. برای بارگذاری مدارک در حین ثبت دادخواست، در قسمت «بارگذاری مدارک» مانند تصویر زیر بر روی «browse» کلیک کنید:
سپس فایل خود را برای بارگذاری انتخاب کنید. مانند تصویر در کادر بازشو «موضوع»، می توانید یکی از موضوعات زیر را انتخاب کنید:
- قرارداد کار
- لیست حضور و غیاب
- پرینت بانکی
- گواهی اشتغال
- برگ تسویه حساب
- لایحه دفاعیه
- استعلام بیمه
- برگ مرخصی
- استشهادیه
- گزارش کلانتری
- برگ ماموریت
- نامه عدم نیاز
- حکم کارگزینی
- فیش حقوقی
- سایر مدارک
گام هشتم: در نهایت بر روی دکمه ارسال کلیک کنید. در صورتی که ارسال درخواست با موفقیت انجام شود، کادر زیر نمایش داده می شود.
همچنین پیامک زیر مبنی بر ثبت موفق دادخواست را دریافت خواهید کرد:
کاربر گرامی
دادخواست شما با موفقیت در سامانه جامع روابط کار ثبت شد.
شما می توانید از طریق همین سامانه از وضعیت دادخواست خود مطلع شوید.
کلاسه پرونده:
جهت هرگونه مشاوره و راهنمایی با شماره ذیل در تماس باشید
۰۹۱۵۷۴۲۴۲۴۳
دیدگاهتان را بنویسید